Η ΔΕΡΜΑΤΟΦΥΤΙΑΣΗ ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ

Εισαγωγή

Η δερματοφυτίαση είναι μία δερματίτιδα η οποία προκαλείται από μύκητες των γενών Microsporum ή Trichophyton.

Είναι μία συχνή δερματοπάθεια της γάτας η οποία εμφανίζεται συχνότερα στα νεαρά ζώα και στις ενήλικες μακρύτριχες γάτες.

Η δερματοφυτίαση είναι σημαντική όχι επειδή προκαλεί σοβαρή διαταραχή της υγείας της γάτας, αλλά γιατί μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο.

Αιτιολογία και επιζωοτιολογία

Σε μελέτες που έχουν γίνει έχει βρεθεί ότι μέχρι και 40% περίπου οι γάτες είναι φορείς δερματοφύτων. Το είδος που απομονώνεται συχνότερα είναι το Microsporum canis.

Σε ποσοστό περίπου 50% οι γάτες που είναι φορείς δερματόφυτων είναι ζώα τα οποία δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα, είναι δηλαδή ασυμπτωματικοί φορείς και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό επειδή, όπως ήδη αναφέρθηκε, η δερματοφυτίαση είναι μία ζωοανθρωπονόσος.

Το είδος Microsporum canis είναι το υπεύθυνο αίτιο για το μεγαλύτερο ποσοστό (περισσότερο από 90%) των δερματοφυτιάσεων της γάτας.

Σε πολύ μικρό ποσοστό ευθύνονται τα είδη Microsporum gypseum και Trichophyton mentagrophytes.

Γάτες που έχουν προσβληθεί από τον ιό της λευχαιμίας (FeLV) ή τον ιό της ανοσοανεπάρκειας (FIV), μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρές μορφές δερματοφυτίασης κυρίως από το M.canis.

Κλινική Εικόνα

Στη γάτα η δερματοφυτίαση μπορεί να παρουσιασθεί με μεγάλη ποικιλία κλινικών συμπτωμάτων.

Το πιο κλασικό σύμπτωμα είναι μία ή περισσότερες εστίες αλωπεκίας, με κυκλικό ή ανώμαλο σχήμα και απουσία ή ήπιου βαθμού αποφολίδωση (λέπια). Μερικές φορές η αλωπεκία μπορεί να είναι αρκετά εκτεταμένη και σοβαρή.

Μερικές φορές μπορεί να παρατηρηθεί μόνο ξηρή σμηγματόρροια (“πιτυρίδα”) ή κεχροειδής δερματίτιδα. Η τελευταία είναι μία κλινική μορφή δερματίτιδας που παρουσιάζεται με βλατίδες (“σπυράκια”), συνήθως σε πολλά σημεία του σώματος, και τις οποίες ο ιδιοκτήτης της γάτας αντιλαμβάνεται όταν χαϊδεύει το ζώο, επειδή δεν είναι συνήθως ορατές καλυπτόμενες από το τρίχωμα του ζώου. Οι αλλοιώσεις αυτές ομοιάζουν με κόκκους κέχρου (εξ ου και η ονομασία κεχροειδής δερματίτιδα).

Σπανιότερα, η δερματοφυτίαση μπορεί να εμφανιστεί κλινικά ως κνησμώδης εστιακή ή πολυεστιακή δερματίτιδα, ονυχομυκητίαση (προσβολή των νυχιών) ή ως εξελκωμένα οζίδια. Η τελευταία μορφή συναντάται συχνότερα στις περσικές γάτες.

Τέλος, όπως ήδη αναφέρθηκε υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός γάτων που είναι ασυμπτωματικοί φορείς και δεν παρουσιάζουν κανένα απολύτως σύμπτωμα.

Συμπτώματα όμοια με εκείνα της δερματοφυτίασης μπορεί να προκληθούν και από άλλα αίτια στη γάτα. Επομένως κάθε φορά που ο ιδιοκτήτης της γάτας παρατηρήσει οποιαδήποτε αλλοίωση στο δέρμα ή το τρίχωμα του ζώου του θα πρέπει να συμβουλεύεται τον κτηνίατρο.

Διάγνωση

Η διάγνωση της δερματοφυτίασης γίνεται πάντα από τον κτηνίατρο.

Βασίζεται στο ιστορικό, την κλινική εικόνα και σε ορισμένες εργαστηριακές εξετάσεις οι οποίες είναι η εξέταση με την λυχνία Wood, η άμεση μικροσκοπική εξέταση τριχών ή φολίδων και η καλλιέργεια για μύκητες.

Θεραπεία

Μερικές περιπτώσεις εντοπισμένης δερματοφυτίασης στη γάτα μπορεί να αυτοθεραπευτούν. Όμως, επειδή αυτό σπάνια συμβαίνει και υπάρχει πάντα η πιθανότητα μετάδοσης του μύκητα στον άνθρωπο, θα πρέπει να γίνεται θεραπεία του ζώου σε όλες τις περιπτώσεις.

Όλα τα ζώα που ζουν στον ίδιο χώρο θα πρέπει να υποβάλλονται σε θεραπεία, ακόμη και αυτά που δεν εμφανίζουν αλλοιώσεις.

Η θεραπεία των ζώων είναι τοπική και συστηματική.

Η τοπική θεραπεία γίνεται με μπάνια χρησιμοποιώντας σαμπουάν που περιέχουν κετοκοναζόλη, χλωρεξιδίνη ή ενιλκοναζόλη, τουλάχιστο δύο φορές την εβδομάδα. Τα ζώα που παρουσιάζουν αλλοιώσεις θα πρέπει να κουρεύονται προηγουμένως και το τρίχωμα να καταστρέφεται (κάψιμο).

Η συστηματική θεραπεία συνίσταται στη χορήγηση από το στόμα γκριζεοφουλβίνης, κετοκοναζόλης ή ιντρακοναζόλης.

Το περιβάλλον διαβίωσης των ζώων θα πρέπει να καθαρίζεται και να απολυμαίνεται σχολαστικά, διότι τα σπόρια των μυκήτων μπορούν να ζήσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο περιβάλλον (περισσότερο από ένα έτος!). Ο χώρος θα πρέπει να καθαρίζεται τακτικά με ηλεκτρική σκούπα κενού και οι σακούλες να καταστρέφονται. Μία φορά την εβδομάδα θα πρέπει να  ψεκάζεται ο χώρος, όπου είναι δυνατόν, με υποχλωριώδες νάτριο ή διάλυμα χλωρεξιδίνης ή ενιλκοναζόλης.

Τέλος, όσον αφορά την πρόληψη, κάθε ζώο θα πρέπει να ελέγχεται για δερματόφυτα με καλλιέργεια και να μένει σε απομόνωση τουλάχιστον για πέντε εβδομάδες. Η καλλιέργεια θα πρέπει να είναι αρνητική για να θεωρηθεί ότι η γάτα δεν είναι φορέας μυκήτων. Κάθε γάτα που συμμετέχει σε εκθέσεις ζώων ή καλλιστεία θα πρέπει να κάνει ένα αντιμυκητιακό μπάνιο αμέσως μόλις επιστρέψει στο σπίτι.

Συμπέρασμα

Σε περίπτωση δερματοφυτίασης στη γάτα θα πρέπει να γίνει θεραπεία του (των) ζώου και καθαρισμός και απολύμανση του περιβάλλοντος χώρου για να αποτραπεί η μόλυνση του ανθρώπου.